Atelier Abstederdijk

Schilderijen over de dementie van mijn moeder

Van 2019 tot 2024 maakte Marja een serie schilderijen over de dementie van haar moeder. Zij nam hiervoor opnieuw de cirkel (zie onder Schilderen: Cirkels) als uitgangspunt, als metafoor voor het leven. In een periode van vijf jaar schilderde zij zes werken, waarin zij het proces verbeeldde dat haar moeder vanaf 2013 doormaakte. Soms lag het werk stil – als er wat veranderde in de situatie schilderde Marja verder.
De zes schilderijen zijn 125 x 125 cm groot en gemaakt in acryl- en olieverf op papier.

De schilderijen waren tot eind oktober te bekijken in het Bartholomeus Gasthuis in Utrecht.

1 Het eerste werk verbeeldt mijn moeder nog in goeden doen. De structuur van haar leven is helder, de dingen komen en gaan, zij begrijpt zichzelf en de wereld om haar heen en maakt daar deel van uit.	2 Het tweede werk vertoont beginnende scheurtjes, krasjes en oneffenheden. Deze vallen echter nog niet zo op. Ze kan het een en ander nog goed camoufleren en compenseren.	3 In het derde werk krijgen de cirkels andere formaten; scheurtjes worden groter, gaten zichtbaarder. Met veel moeite krijgt ze de boel nog georganiseerd. Ze weigert hulp doet haar best de structuur van haar leven vast te houden. Soms is ze fel en boos, soms beziet ze het leven met humor.
4 Bij het vierde werk heeft ze haar zelfstandige leven in haar eigen huis op moeten geven, ze woont in het verpleeghuis. Haar wereld wordt kleiner. Ze bewaakt haar autonomie met verve. Ze hecht aan alles wat nog kan en wil niet weten van verlies.	5 Het woord dat het vijfde werk typeert is overgave. Haar wereld wordt nog kleiner, zij wordt zachter en de wereld speelt zich af in nevelen. Ze zit in een rolstoel, kan niet meer lopen en spreekt nauwelijks. Dit alles draagt ze waardig.	6 Het zesde werk verbeeldt haar kracht en vastbeslotenheid. Ze maakt duidelijk dat haar leven klaar en zegt: ‘ik overweeg om het hier op te zeggen’. Ze wil geen griepprik meer en later geen medicatie meer. Haar strijd is gestreden. Al was haar cirkel niet meer rond, ze heeft op een kleurrijke manier afscheid genomen.

Schilderijen over de dementie van mijn moeder

1

Het eerste werk verbeeldt mijn moeder nog in goeden doen. De structuur van haar leven is helder, de dingen komen en gaan, zij begrijpt zichzelf en de wereld om haar heen en maakt daar deel van uit.

2

Het tweede werk vertoont beginnende scheurtjes, krasjes en oneffenheden. Deze vallen echter nog niet zo op. Ze kan het een en ander nog goed camoufleren en compenseren.

3

In het derde werk krijgen de cirkels andere formaten; scheurtjes worden groter, gaten zichtbaarder. Met veel moeite krijgt ze de boel nog georganiseerd. Ze weigert hulp doet haar best de structuur van haar leven vast te houden. Soms is ze fel en boos, soms beziet ze het leven met humor.

4

Bij het vierde werk heeft ze haar zelfstandige leven in haar eigen huis op moeten geven, ze woont in het verpleeghuis. Haar wereld wordt kleiner. Ze bewaakt haar autonomie met verve. Ze hecht aan alles wat nog kan en wil niet weten van verlies.

5

Het woord dat het vijfde werk typeert is overgave. Haar wereld wordt nog kleiner, zij wordt zachter en de wereld speelt zich af in nevelen. Ze zit in een rolstoel, kan niet meer lopen en spreekt nauwelijks. Dit alles draagt ze waardig.

6